Công tắc dòng chảy là một thiết bị được ứng dụng nhiều trong các hệ thống ống dẫn lưu chất, có chức năng theo dõi, kiểm soát và phát hiện xem bên trong đường ống có chất lỏng hay không. Vậy thiết bị này có cơ chế hoạt động như thế nào, ứng dụng ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ở bài viết dưới đây.

Công tắc dòng chảy là gì?

Công tắc dòng chảy (Flow switch) hay còn được gọi là công tắc lưu lượng, công tắc báo dòng chảy, công tắc cảm biến dòng chảy… là một thiết bị quan trọng và được ứng dụng rất nhiều trong các hệ thống chất lỏng. Đúng như tên gọi, chúng có chức năng theo dõi và thông báo để người vận hành biết bên trong hệ thống là có chất lỏng hay không. 

Thiết bị này có cấu tạo khá nhỏ gọn chỉ với một thanh trạng thái ở bên ngoài ngõ ra. Nhờ vào bộ cảm biến, chúng có thể phát hiện và kiểm soát lưu lượng chất lỏng bên trong hệ thống, từ đó phát tín hiệu ra thanh trạng thái bên ngoài. Khi có chất lỏng, chúng sẽ ở trạng thái ON, khi hết chất lỏng, chúng sẽ ở trạng thái OFF.

Nhờ vào tính năng tuyệt vời như trên mà người sử dụng có thể nhận biết được tình trạng bên trong hệ thống vô cùng dễ dàng mà không cần phải thực hiện các biện pháp kiểm tra thủ công. Điều này sẽ giúp quá trình sản xuất trở nên thuận tiện hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức của người sử dụng, không làm gián đoạn hoạt động của hệ thống.

Dựa vào nhu cầu sử dụng mà thiết bị được sản xuất với đa dạng thiết kế và chất liệu. Những loại vật liệu thường được sử dụng thường có những tính năng riêng biệt và khả năng chống chịu khác nhau như inox, gang, đồng, thép… nhằm giúp người sử dụng có nhiều lựa chọn hơn.

Công tắc dòng chảy có 2 loại chính là: Công tắc dòng chảy cơ và công tắc dòng chảy điện từ. Tùy theo điều kiện kinh tế, quy mô hệ thống và môi trường làm việc mà lựa chọn loại công tắc cho phù hợp.

Ngày nay, thiết bị này được ứng dụng rất phổ biến trong các hệ thống ống dẫn của nhiều lĩnh vực như các hệ thống cấp thoát nước, các nhà máy sản xuất sản phẩm, các hệ thống phòng cháy chữa cháy, các hệ thống bơm, điều hòa không khí…

Cấu tạo của công tắc dòng chảy

Mỗi loại công tắc dòng chảy sẽ có những cấu tạo và phương thức vận hành khác nhau. Tuy nhiên, về cơ bản, chúng sẽ có nguyên lý hoạt động và các bộ phận tương tự nhau.

 Một công tắc dòng chảy đều sẽ bao gồm 2 bộ phận chính là bộ phận housing và bộ phận cảm biến:

• Bộ phận cảm biến: Đây là bộ phận được lắp đặt ở bên trong công tắc và tiếp xúc trực tiếp với lưu chất, có hình dạng giống như một chiếc lá kim loại bằng inox, thép, đồng… được ép mỏng, khi có dòng chảy đi qua, chúng sẽ nhanh chóng phát hiện và chuyển tín hiệu đến bộ phận housing.
• Bộ phận housing: Là bộ phận chính có chức năng điều khiển hoạt động đóng, mở của thiết bị. Bộ phận này nằm ở bên ngoài bao gồm cả thanh trạng thái. Khi nhận được tín hiệu từ bộ phận cảm ứng bên trong thiết bị, chúng sẽ phát tín hiệu ON hoặc OFF để biểu thị tình trạng lưu chất bên trong là có hay không.

Bên cạnh hai bộ phận chính như trên, một công tắc dòng chảy sẽ có các chi tiết như sau: Phần thân có vỏ cảm biến, lò xo đàn hồi, lá chắn cảm biến, cầu điều khiển, núm điều chỉnh lực đàn hồi của lò xo, công tắc micro switch…

Nguyên lý hoạt động của công tắc dòng chảy

Với thiết kế đơn giản, nhỏ gọn, công tắc lưu lượng là một thiết bị có nguyên lý hoạt động vô cùng đơn giản. Chúng được vận hành hoàn toàn tự động dựa vào áp lực của dòng chảy lưu chất thông qua bộ phận cảm ứng được lắp đặt bên trong. 

Bất kể một hệ thống vận chuyển lưu chất nào cũng sẽ sinh ra những áp lực nhất định. Khi dòng lưu chất đi qua đường ống, tốc độ dòng chảy, lưu lượng và loại lưu chất sẽ sản sinh ra một lượng áp suất nhất định. Đường ống càng lớn, tốc độ chảy càng nhanh thì áp lực hệ thống sẽ càng nhiều.

Trong những trường hợp này, bộ phận cảm biến của công tắc sẽ thực hiện nhiệm vụ của chúng. Khi lá kim loại nhận được áp lực, tức là có lưu chất bên trong, chúng sẽ nhanh chóng truyền tín hiệu ra bên ngoài cho bộ phận housing, lúc này, thanh trạng thái sẽ hiện chế độ ON. 

Ngược lại, khi không có áp lực, thanh trạng thái sẽ hiện chế độ OFF để báo hiệu rằng không có lưu chất bên trong đường ống. Điều này sẽ giúp người vận hành ở bên ngoài dễ dàng kiểm soát và nắm bắt tình hình bên trong.

Thông số kỹ thuật của công tắc dòng chảy

Mỗi loại công tắc sẽ có từng thiết kế, ứng dụng và thông số kỹ thuật riêng. Tuy nhiên, dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp đến bạn thông số kỹ thuật tổng quan của thiết bị này để có thể dễ dàng hình dung ra cơ cấu của sản phẩm:

• Kích thước sử dụng: DN15 – DN50
• Chất liệu: Inox, gang, đồng, thép, nhựa
• Phương thức kết nối: Nối ren, mặt bích
• Áp suất làm việc: 10kg/cm2
• Áp lực làm việc: 10bar
• Thời gian xử lý: 2-15s
• Nhiệt độ: – 20 độ C đến 80 độ C
• Tiêu chuẩn: IP67, IP68
• Phương thức vận hành: Cơ và điện từ
• Điện áp: 12V, 24V
• Tín hiệu phát: ON, OFF
• Môi trường làm việc: Chất lỏng, khí
• Bảo hành: 12 tháng

Phân loại công tắc dòng chảy

Ngày nay, trên thị trường có rất nhiều loại công tắc dòng chảy với các thiết kế và chất liệu khác nhau. Tuy nhiên, thiết bị này được chia thành 2 loại chính: Công tắc dòng chảy cơ và công tắc dòng chảy điện từ.

1. Công tắc dòng chảy cơ

Công tắc cơ là một thiết bị hoạt động hoàn toàn dựa vào áp lực của dòng chảy, chúng là một chiếc lá kim loại được gắn phía dưới housing. Khi dòng lưu chất chảy qua vị trí của chúng, áp lực của dòng chảy sẽ làm ảnh hưởng đến lá kim loại. Từ đây, chúng sẽ chuyển động để bật, tắt thanh trạng thái.

Đây là một loại thiết bị có khả năng hoạt động ổn định, độ nhanh nhạy trong việc phát hiện lưu chất tốt, tuy nhiên, độ bền chỉ ở mức trung bình và thấp hơn nhiều so với loại công tắc điện từ nên cần phải thay thế thường xuyên. Do đó, chúng chỉ được ứng dụng nhiều trong các hệ thống bán công nghiệp hoặc dân dụng là chính, không thể sử dụng cho các hệ thống sản xuất quy mô lớn. 

Tuy nhiên, thiết bị này cũng có một số ưu điểm như quy trình tháo lắp vô cùng dễ dàng, không đòi hỏi nhiều chuyên môn, giá thành cũng rẻ hơn rất nhiều so với loại công tắc dòng chảy còn lại.

2. Công tắc dòng chảy điện từ

Loại công tắc này rất được ưa chuộng và được lựa chọn sử dụng rộng rãi trong nhiều hệ thống lớn bởi những tính năng tuyệt vời của chúng. Khả năng cảm biến, kiểm tra, phát hiện và thông báo tín hiệu đều được thực hiện hoàn toàn tự động bằng điện từ, sử dụng được đa dạng nguồn điện xoay chiều khác nhau.

Ngoài ra, chúng còn có độ nhạy vô cùng tốt, có khả năng hoạt động ổn định trong một thời gian dài mà làm không làm ảnh hưởng đến năng suất làm việc, chịu được môi trường có áp lực cao. Vì có độ bền tốt, tuổi thọ sử dụng lâu dài nên không cần phải thực hiện bảo trì hay thay mới thường xuyên, điều này giúp tiết kiệm được nhiều thời gian và chi phí cho người sử dụng.

Tuy nhiên, một nhược điểm nho nhỏ của chúng là có giá thành cao hơn rất nhiều so với loại công tắc cơ. Chính vì vậy, chúng thường được lựa chọn cho các hệ thống có quy mô lớn, tự động hóa, yêu cầu làm việc cao.

Ưu điểm của công tắc dòng chảy

Là một thiết bị có vai trò quan trọng trong các hệ thống lưu chất, vì vậy thiết bị này hiện đang được sử dụng vô cùng phổ biến và nhận được nhiều sự đánh giá cao từ khách hàng. Những ưu điểm của công tắc dòng chảy có thể kể đến như:

• Theo dõi và phát hiện dòng chảy trong hệ thống vô cùng hiệu quả, giúp người vận hành dễ dàng kiểm soát được tình hình bên trong hệ thống.
• Thiết bị hoạt động nhanh nhạy, chính xác, mang đến hiệu quả làm việc cao.
• Có thiết kế nhỏ gọn, lắp đặt đơn giản.
• Sử dụng được đa dạng nguồn điện xoay chiều.
• Có nhiều mẫu mã và chất liệu để lựa chọn.
• Độ bền cao, sử dụng lâu dài mà không cần phải bảo trì thường xuyên.
• Thích hợp với nhiều loại lưu chất và điều kiện môi trường khác nhau.

Nhược điểm của công tắc dòng chảy

Bên cạnh các ưu điểm như trên, công tắc dòng chảy còn có một số hạn chế làm ảnh hưởng đến khả năng tối ưu của sản phẩm:

• Nếu tháo lắp không đúng cách hoặc vặn siết quá mạnh tay, các mối nối ren có thể bị hư hỏng hoặc gãy.
• Công tắc dòng chảy cơ có độ bền trung bình, chỉ thích hợp sử dụng trong các hệ thống dân dụng nhỏ.
• Công tắc dòng chảy điện từ có giá thành cao hơn các loại khác.

Ứng dụng của công tắc dòng chảy

Với khả năng kiểm tra dòng chảy tốt, không khó để loại công tắc này trở thành một thiết bị hỗ trợ đắc lực trong các hệ thống đường ống. Những ứng dụng tiêu biểu của chúng có thể kể đến như:

• Ứng dụng nhiều nhất trong các hệ thống máy bơm: Các loại máy bơm thường sử dụng loại van 1 chiều, nghĩa là dòng chảy chỉ được phép di chuyển theo một hướng duy nhất mà không thể quay ngược lại. Vì vậy, khi máy bơm vẫn đang hoạt động, người ta sẽ không biết bên trong máy bơm có còn lưu chất hay không. Những trường hợp này sẽ sử dụng công tắc dòng chảy để kiểm tra bởi nếu máy bơm hoạt động trong tình trạng không lưu chất sẽ gây quá nhiệt, làm hư hỏng, cháy nổ máy bơm.
• Được sử dụng gắn liền với các hệ thống phòng cháy chữa cháy: Các hệ thống chữa cháy được lắp đặt lở khắp mọi nơi, nhất là những khu vực có đông dân cư như khu sản xuất, tòa nhà cao tầng… Khi xảy ra trường hợp cháy, hệ thống chữa cháy sẽ tự động phun nước dập tắt tạm thời đám cháy. Lúc này, dòng nước sẽ làm công tắc dòng chảy sẽ tự động phát hiện và thông báo đến các trung tâm chữa cháy. Nhờ đó mà mọi người có thể nhận biết được chỗ nào đang xảy ra hỏa hoạn và có những biện pháp xử lý kịp thời.
• Ứng dụng trong các hệ thống làm lạnh: Đây là các hệ thống chuyên tạo ra khí mát bằng cách ngưng tự nước, tức là chất lỏng. Chính vì vậy, việc kiểm tra lượng nước trong hệ thống là vô cùng quan trọng, bởi nếu chúng hoạt động nhưng thiếu áp lực nước thì sẽ không hoạt động được, thậm chí là dẫn đến cháy nổ. Mặt khác, máy làm lạnh không có nước cũng làm cho quá trình giải nhiệt bị cản trở dẫn đến áp lực hệ thống cao.
• Sử dụng để đo lượng nước thải trong đường ống nhằm kiểm tra xem đường ống có bị tắc nghẽn hay không.
• Kiểm tra lượng nước trong các đường ống sản xuất, đường ống sinh hoạt.
• Ứng dụng trong các bồn chứa nước.
• Đo lượng hóa chất, xăng dầu trong các đường ống lưu dẫn.

Lắp đặt công tắc dòng chảy như thế nào?

Công tắc dòng chảy là một thiết bị có thiết kế khá nhỏ gọn và cấu tạo vô cùng đơn giản nên cách lắp đặt của chúng cũng rất dễ dàng:

• Trước khi lắp đặt, cần lựa chọn những loại công tắc có thiết kế và kích thước phù hợp với hệ thống.
• Ngắt hoàn toàn dòng chảy của lưu chất để thực hiện lắp đặt thuận tiện hơn.
• Sử dụng hai đường ống khác nhau, hoặc nếu chỉ có một đường ống thì cắt chúng làm hai phần để gắn công tắc vào.
• Sử dụng một phụ kiện chữ T để kết nối, hai đầu thẳng hàng thì kết nối hai đường ống, một đầu còn lại thì để gắn công tắc vào.
• Sau khi lắp đặt xong hoàn toàn, kiểm tra lại một lượt xem còn thiếu phụ kiện  nào không, các mối nối đã được vặn siết chặt chẽ chưa, nếu không còn vấn đề gì thì hãy kích hoạt thử motor và bộ hẹn giờ.
• Nếu chúng hoạt động ổn định, nhanh nhạy, độ chính xác cao thì nghĩa là chúng ta đã lắp đặt thành công, có thể đưa vào sử dụng.

Quy trình bảo dưỡng công tắc dòng chảy

Bất cứ một thiết bị nào, nếu muốn chúng có thể hoạt động ổn định, sử dụng lâu dài thì cần phải thực hiện bảo trì định kỳ để vệ sinh, kiểm tra, phát hiện những vấn về tiềm ẩn nhằm xử lý kịp thời nhất, không làm gián đoạn đến hoạt động của thiết bị. Dưới đây là một số lưu ý mà bạn nên ghi nhớ trước khi thực hiện bảo trì công tắc nhằm mang đến hiệu quả tốt nhất:

• Trước khi bảo dưỡng, cần kiểm tra một vòng xung quanh khu vực cần thực hiện xem có vấn đề cản trở nào không.
• Thực hiện ngắt nguồn điện để đảm bảo rằng thiết bị không còn bất cứ điện áp nào nhằm an toàn cho người sử dụng.
• Đóng toàn bộ van công nghiệp và các thiết bị bơm, sau đó làm sạch đường ống và khu vực cần bảo trì.
• Khi kiểm tra hết tất cả những điều trên thì tiến hành mở công tắc, dùng tua vít để mở hai ốc ren hai bên thiết bị.
• Tiến hành vệ sinh bên trong khoang công tắc và các đường ống kết nối.
• Sau đó vệ sinh đầu dò điện cực để chúng không bị vướng khi các dòng lưu chất chảy qua.
• Kiểm tra lại các mối nối có bị hư hỏng hay không, các vị trí cảm ứng có bị gỉ sét không, các đầu điện có còn chắc chắn không, nếu không có vấn đề nào thì thiết bị hoàn toàn ổn định.
• Tiến hành lắp công tắc về vị trí cũ như ban đầu.

Những việc cần lưu ý khi sử dụng công tắc dòng chảy

Trong quá trình sử dụng công tắc, có một số hành động mà bạn không nên thực hiện để đảm bảo sự an toàn cũng như bảo vệ thiết bị được hoạt động tốt nhất:

• Không sử dụng nguồn điện xoay chiều khác với nguồn điện quy định của thiết bị.
• Nếu thiết bị đang trong trạng thái có điện, không nên thực hiện hành động tháo nắp công tắc, điều này sẽ làm xảy ra hiện tượng giật điện.
• Không nên làm nước bắn vào microswitch.
• Lắp đặt thiết bị theo đúng chiều hướng của nó, nếu không thiết bị sẽ hoạt động sai lệch.
• Trong quá trình lắp đặt, hãy kiểm tra thật kỹ các mối nối đã được kết nối chặt chẽ chưa, nếu xảy ra hiện tượng rò rỉ lưu chất thì thiết bị sẽ không hoạt động ổn định.
• Không để công tắc bị rơi vỡ hay va đập mạnh, điều này sẽ làm chúng bị hư hỏng hoặc hoạt động sai lệch.
• Dùng loại ốc vít cài đặt role đúng chuẩn của chúng, không nên sử dụng các loại ốc vít bất kỳ bên ngoài.
• Nên sử dụng trong những môi trường không có các chất gây ăn mòn.
• Tốc độ dòng chảy sử dụng chỉ nên bằng hoặc thấp hơn 2m/s.

Trên đây là những thông tin về công tắc dòng chảy mà chúng tôi muốn cung cấp, hy vọng có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu tạo cũng như cách sử dụng thiết bị này một cách đúng đắn. Đây là một thiết bị vô cùng quan trọng trong các hệ thống chất lỏng, nhờ có chúng mà quá trình kiểm tra lưu chất được diễn ra dễ dàng hơn, không tốn nhiều công sức cũng như thời gian của người sử dụng. 

Nếu bạn đang có nhu cầu muốn được tư vấn kỹ hơn hoặc cần đặt hàng sản phẩm, hãy liên hệ ngay với An Phú Thành. Chúng tôi là đơn vị cung cấp các loại thiết bị và phụ kiện công nghiệp uy tín nhất trên thị trường hiện nay với đa dạng thiết kế và chất liệu như van cổng, van cầu, van bướm, van bi, van 1 chiều…

Có 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực van, chúng tôi là đối tác nhập khẩu chính hãng cho nhiều thương hiệu danh tiếng cũng như là doanh nghiệp phân phối vật tư cho hàng trăm đại lý, công trình lớn nhỏ trên khắp cả nước với giá cả vô cùng cạnh tranh. 

Cho dù bạn đang ở bất cứ đâu, chỉ cần liên hệ với chúng tôi, sản phẩm sẽ được giao hàng tận nơi cho bạn với chính sách bảo hành uy tín nhất.

Công Ty TNHH XNK Van Công Nghiệp An Phú Thành

• Địa chỉ: Số 50/15 Tiền Lân 12, ấp Tiền Lân 1, xã Bà Điểm, huyện Hóc Môn, Tp. Hồ Chí Minh
• Điện thoại: 02862681578 hoặc 0933289996
• Email: ceo@anphuthanh.vn
• Website: anphuthanh.vn
• Fanpage: FB.com/anphuthanh2